Jednym z celów pracy psychologa sportowego z zawodnikiem jest chociażby to, aby zwrócić jego uwagę podczas meczu czy treningu, na te aspekty, na które może wpływać. A bardzo często są one po prostu pomijane.

W naszej pracy akcentujemy to, aby zawodnik skupił się na sobie, ale nie w sposób dosłowny jak mówi utarty slogan. Zachęcamy ich, aby zastanowili się nad tym „jak myślę i o czym myślę podczas meczu czy treningu. Jak się zachowuję, co mogę zrobić”. W dużym uproszczeniu więc, warto skupiać się na tych dwóch obszarach- na myśli i zachowaniach i systematycznie nad nimi pracować.

No, ale czego nie powinniśmy analizować podczas gry czy treningu? Poniżej przedstwiamy sześć najczęstszych błędów popełnianych zarówno przez młodych piłkarzy, jak i tych starszych!

Pogoda

Jak dużo energii tracisz aby ponarzekać na stan murawy? Zbyt grząska, nierówna, za sucha, za twarda, wystające kępy trawy i ścieżka przez środek boiska.. Albo na panujące warunki atmosferyczne? Pada, wieje, za gorąco, za zimno, za duszno – brzmi znajomo?

Do klasyki przeszły już słowa Piotra Ćwielonga, wówczas gracza ekstraklasowego Śląska Wrocław, który rozgrywając spotkanie w niedzielne, słoneczne popołudnie stwierdził, że pogoda nie sprzyja graniu w piłkę. Nie kontrolujesz siły wyższej, jaką jest aura, a być może w tym czasie powinieneś sprawdzić w jakim stanie jest Twój sprzęt meczowy? Czy masz odpowiednie obuwie, ochraniacze, skompletowany strój? Jaki jest stopień Twojej koncentracji? W jaki sposób będziesz poruszał się dziś po boisku? Analizuj to, na co masz realny wpływ i w tym obrębie szukaj rezerw! Nie trać czasu i energii na coś, co jest od Ciebie niezależne.

 Osoba sędziego

Czy mamy realny wpływ na decyzję sędziego? Należy się nad tym oczywiście zastanowić, choć nawet jeśli trafimy na rozjemcę ulegającemu presji, to ile tak naprawdę jesteśmy w stanie w Jego decyzji coś zmienić? A ile czasu poświęcasz na dyskusję, nerwy i czy bierzesz pod uwagę ewentualne konsekwencję? Bardzo często takie wybryki kończą się upomnieniem lub nawet usunięciem z murawy. Ile tym ugrasz? Zapewne niewiele, a za to na pewno osłabisz swój  zespół w ważnym momencie.

Kibice

Kolejnym przedmiotem uwagi zawodników podczas meczu, mogą być osoby zasiadające na trybunach. Na stadion przychodzi obserwować piłkarza rodzina, znajomi, dziewczyna, koledzy, ale także osoby wrogo do niego nastawione. Jeśli tak naprawdę zrozumiemy istotę tego, co kontrolujemy, to nawet agresywna uwaga fana czy presja ze strony rodziców nie będzie miała dla nas miała takiego znaczenia. Warto wprowdzić tutaj czasem taką formę ćwiczenia, w którym stawiamy przed piłkarzem zadanie : „ dziś wychodzisz na boisko i koncentrujesz się tylko na tym, co dzieje się na murawie”. Nie można stawiać jednak stawiać przed nim negatywnego celu, czyli np. nie patrz na rodziców, nie słuchaj okrzyków, nie ingeruj w decyzję sędziego. Bardziej staraj się realizować założenia taktyczne, polecenia trenera. Zawodnik świadomy, czyli taki, którego my chcemy wytrenować, będzie wiedział co jest ważne. Rozumie jak wydatkować energię potrzebną na koncentrację, aby nie tracić jej na rzeczy poboczne.

Czas

Bardzo często postawa graczy na boisku zmienia się pod wpływem upływającego czasu, co jest kolejnym wzorcem, z którym staramy się walczyć. Piłkarze mają tendencję do wykazywania większego zaangażowanie na początku i pod koniec spotkania. Bywa i tak, że gra jest podyktowana wynikiem rywalizacji. Powstaje pytanie, czy warto ten czynnik analizować podczas meczu, czy być może powinniśmy od siebie wymagać jednakowego zaangażowania przez cały okres gry?

Odwołamy się tutaj do potocznego sloganu „Skup się na grze”, ale zawiera się w tym kilka ważnych elementów - realizuj plan, taktykę nakreśloną przez trenera, obserwuj obszary boiska, które dotyczą cię bezpośrednio (np. przedpole), dobre krycie, dobre ustawienie się. Na to wszystko masz wpływ i na tym powinieneś koncentrować przede wszystkim swoją uwagę.

Błędy

Podczas meczu, treningu bardzo często skupiamy się na nieudanych zagraniach. Jest to rzecz, na którą zawodnicy zdecydowanie poświęcają za dużo uwagi. Co się z tym wiąże? Pojawiają się nerwy, pojawia się zdenerwowanie czy rozkojarzenie.

Paradoksalnie nie rozpatrujemy innych, kluczowych czynniki z punktu widzenia meczu, jak choćby Naszą postawę. Wystarczy popatrzeć na zachowanie zawodników po stracie bramki. Wielu spuszcza głowę, przyjmuję negatywną postawę ciała, a przecież to ode mnie zależy czy położe się na murawie, schowam twarz w dłoniach czy wyładuję złość na najbliższym koledze, zamiast podpowiedzieć co może następnym razem zrobić. To jest przecież mój wybór, a bardzo często zawodnicy nieświadomi dokonują decyzji pod wpływem emocji. Na boisku staraj się podejmować decyzję świadomie, aby realnie wpłynąć na jakość swojej gry. Zastanawiaj się nad tym, co w danej chwili może Tobie pomóc, a co zaszkodzić.

Gra kolegi 

Nie gram, choć uważam, że wcale nie jestem od Niego gorszy. Przede wszystkim zadaj sobie pytanie na ile masz wpływ na to, aby pojawić się na boisku i zagrać. Ważne jest dostrzeganie i analizowanie tej perspektywy, a nie wpadanie w pułapkę pod tytułem „Czego bym nie robił i tak nie zagram”. Często prowadzi to do tzw. Samospełniającego się proroctwa. Sposób myślenia powoduje, że nie podejmujesz działania, a nie podjęcie działania sprawia, że ten czarny scenariusz faktycznie się spełnia. Samo narzekanie raczej nic nie zmieni. Działanie i szukanie szansy niejednokrotnie pomaga w wyjściu z pozornie trudnej sytuacji. Uświadom sobie, że Twój występ w dużej mierze zależy od tego, jak prezentujesz się na treningach. A to jak będę prezentował się na treningach zależy w dużym stopniu ode mnie. Możemy to rozebrać na czynniki pierwsze i wtedy wyjdzie, że zależy to od Twojego zaangażowania, nastawienia, podejścia do tego co robisz, ale także doskonalenia się w zakresie techniki, taktyki, aspektów typowo piłkarskich.

***

Reansumując. Skup się na tym, co masz pod kontrolą. Wyznaczaj sobie cele i bądź konsekwentny, a efekty zobaczysz po pewnym czasie.

Jeśli nie wiesz jak dokładnie to zrobić, dowiesz się o tym w następnym odcinku! Do zobaczenia